- Spotykamy się dziś w historycznej miejscowości Zgórsko, dla oddania hołdu bohaterom Ziemi Radomyskiej z okazji przypadającego 27 września Dnia Polskiego Państwa Podziemnego. Państwo Podziemne było fenomenem w skali okupowanej Europy, ale tylko dlatego, że znaleźli się ludzie, którzy - ryzykując własnym życiem, a często płacąc najwyższą cenę - potrafili stworzyć konspiracyjne struktury państwowe, społeczne i polityczne w każdej dziedzinie życia i na każdym szczeblu zarządzania i dowodzenia – mówił historyk, dr Andrzej Przybyszewski, wprowadzając zebranych w atmosferę uroczystości

Upamiętnienie

- Odsłonimy dziś tablicę pamiątkową poświęconą komendantowi placówki Armii Krajowej w Radomyślu Wielkim, oficerowi kawalerii II Rzeczypospolitej, rotmistrzowi Lucjanowi Woźniakowi. Odsłonimy nową tablicę upamiętniającą bestialsko zamordowanego kapelana Placówki Związku Walki Zbrojnej w Radomyślu Wielkim księdza Stanisława Kaczmarczyka. Upamiętnimy też dziś nową tablicą ofiarę zbrodni katyńskiej - komisarza Policji Państwowej Ludwika Lonczaka. Wszystkie te tablice, wraz z tablicą upamiętniającą zastępcę komendanta placówki Armii Krajowej w Radomyślu Wielkim, porucznika Józefa Burego, złożone są u stóp Matki Boskiej z Dzieciątkiem na placu kościelnym – dodał Przybyszewski.

Członkowie rodzin wśród gości

W uroczystości udział wzięły dzieci rtm. Woźniaka: Ewa Dziewońska i Andrzej Woźniak. Rodzinę komisarza Lonczaka reprezentowali: Jadwiga Biernik, Tomasz Małysa, Jerzy Górnisiewicz i Lonczakowie z gminy Radomyśl Wielki, zaś rodzinę por. Józefa Burego - Roman Bury i Fryderyk Kapinos. Na uroczystości pojawił się także Marek Wisłocki – kuzyn kapitana Lewickiego, żołnierza Września 39, poległego w Podborzu, a pochowanego wraz z towarzyszami broni w Zgórsku. Nie zabrakło władz samorządowych Gminy Radomyśl Wielki z burmistrzem Józefem Rybińskim i przewodniczącym rady Janem Miękosiem.

Swoje delegacje wystawiły: Szwadron Kawalerii Ochotniczej w barwach 17. pułku ułanów wielkopolskich im. Króla Bolesława Chrobrego z Opola, Tomaszowski Szwadron Kawalerii w barwach 1. pułku kawalerii KOP z Tomaszowa Lubelskiego i Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Rusal”. Mieleckie WKU reprezentował mjr Robert Bajorski. Były poczty sztandarowe Solidarności, radomyskich szkół i OSP z terenu parafii Zgórsko.

Przebieg

Uroczystości rozpoczęły się polową Mszą Świętą, koncelebrowaną przez ks. proboszcza Wiesława Nowaka i ks. Stanisława Niemca w intencji Ojczyzny oraz śp. Lucjana Woźniaka, ks. Stanisława Kaczmarczyka, Ludwika Lonczaka i Jana Lewickiego. Po nabożeństwie sylwetki upamiętnionych przedstawił dr Przybyszewski (możesz przeczytać o nich tutaj).

Głos zabrali także członkowie ich rodzin, którzy ze wzruszeniem dziękowali za pamięć o ich bliskich, po czym odsłonili tablice, które poswięcił ks. proboszcz Nowak.

Następnie delegacje złożyły kwiaty.

Uroczystość swoimi występami uświetniła Orkiestra Reprezentacyjna Szwadronu Kawalerii Ochotniczej w barwach 20. Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego. Więcej zdjęć: (kliknij tutaj).

Od dwóch dekad

Dzień Polskiego Państwa Podziemnego to święto obchodzone co roku 27 września, uchwalone 11 września 1998 r. przez Sejm RP. Przypominając powołanie pierwszej polskiej zbrojnej organizacji konspiracyjnej podczas II wojny światowej - Służby Zwycięstwu Polski, utworzonej 27 września 1939 r., posłowie stwierdzili, że „to historyczne wydarzenie zapoczątkowało budowę Polskiego Państwa Podziemnego, fenomenu w dziejach nie tylko II wojny światowej”.