Uroczystość rozpoczęła się Mszą Świętą koncelebrowaną przez ks. proboszcza Wiesława Nowaka i ks. prałata Stanisława Niemca. - Chcemy dziś wspomnieć ofiary rabacji z 1846 roku, która miała także miejsce w pobliżu naszego kościoła. Polecamy w tej mszy tych, którzy tu zginęli, a także tych, którzy zmarli wskutek jakiejkolwiek niesprawiedliwości społecznej – mówił ks. Nowak.

W kazaniu podkreślał on znaczenie pamięci historycznej dla wyciągania wniosków na przyszłość. - Jan Paweł II mówił, że nie można zagubić głosu sumienia. W tym kontekście pamięć historyczna stanowi nieodzowną część ludzkiego życia Jak mówił Cyceron historia jest nauczycielką życia. Nie wystarczy więc tylko osądzać faktów, ale trzeba także dążyć do ich zrozumienia. Dzięki świadomości historycznej jesteśmy w stanie wyciągać pozytywne wnioski na przyszłość. O wydarzeniach sprzed lat

Przypomnijmy, że w lutym i marcu 1846 roku, w czasie tzw. rabacji chłopskiej, na terenie Galicji Zachodniej będącej pod panowaniem austriackim, doszło do tragicznych w skutkach rozruchów. Austriacy, chcąc doprowadzić do rozdźwięku w polskim społeczeństwie i tym samym zapobiec wybuchowi przygotowywanego powstania, wykorzystali niezadowolenie chłopów i - rozpuszczając plotkę o tym, że szlachta planuje przeciwko nim akcję zbrojną, pchnęli ich do mordów i rabowania szlacheckich dworów. W tym czasie splądrowano ok. 450 dworów i zginęło ok. 3 tysiące osób. Do tragicznych wydarzeń doszło także na terenie obecnej gminy Radomyśl Wielki, m.in. w Zgórsku.

Zamordowano tam ordynata Teodora Broniewskiego, będącego kuratorem ekonomicznym Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Zamordowano także dwóch jego braci: Józefa i Leona. Podobne zbrodnie miały miejsce w sąsiednich miejscowościach parafii Zgórsko. Łącznie na jej terenie zamordowano według różnych danych od 9 do 12 osób.

Rodzina Broniewskich nie zapomniała o ofiarach tej tragedii. W 1867 r. w pobliżu zgórskiego kościoła wybudowała pomnik. Miał on kształt kolumny zwieńczonej urną. Całość była ogrodzona i zajmowała powierzchnię 2x2 metry. Pomnik przetrwał do czasów II wojny światowej. Po wojnie ulegał stopniowemu zapomnieniu i zniszczeniu. O jego istnieniu przypominały jedynie fragmenty ogrodzenia oraz leżące obok fragmenty kolumny.

Starania o odbudowę pomnika podejmował były proboszcz parafii Zgórsko ks. Stanisław Niemiec, a także Jan Miękoś. Przeszkodą były kwestie finansowe. W tym roku, dzięki dotacji uzyskanej przez Stowarzyszenie „Nasza Gmina” z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i przy wsparciu finansowym Gminy Radomyśl Wielki, udało się odtworzyć zniszczony pomnik. Częściowo wykorzystano stare elementy kamienne, część jednak wykonano od nowa. Koordynatorem projektu z ramienia stowarzyszenia był dr Andrzej Przybyszewski, a prace rekonstrukcyjne wykonał konserwator Andrzej Kazberuk.

Po nabożeństwie burmistrz Józef Rybiński dokonał odsłonięcia pomnika i pamiątkowej tablicy. Monument znów jest elementem krajobrazu Zgórska i przypomina o tragicznych dniach 1846 r.

Po części oficjalnej okolicznościowy wykład na temat przyczyn i skutków rabacji wygłosiła dr Maria Przybyszewska.