„BEZ GRZECHU ZANIECHANIA...”

W kwietniu 1943 roku niemiecka żandarmeria spaliła część wsi Podborze. Był to odwet za pomoc w ukrywaniu ludności żydowskiej. Te, wydawałoby się, zapomniane wydarzenia, postanowiono uczcić w tym roku. Inicjatorem uroczystości był Przewodniczący Rady Miejskiej w Radomyślu Wielkim – Jan Miękoś. Wkrótce do tego pomysłu zaangażował grupę mieszkańców Podborza z sołtysem Stanisławem Gakanem na czele oraz miejscowego historyka, dr Marię Przybyszewską. Projekt uroczystości uzyskał również wsparcie Fundacji im. Stefana Batorego, w ramach „Programu dla Tolerancji”. Złożony przez Stowarzyszenie „Nasza Gmina” wniosek pt. „Bez grzechu zaniechania” – w hołdzie mieszkańcom Podborza ratującym życie Żydów” uzyskał akceptację Komisji Konkursowej, a tym samym wsparcie finansowe ze strony Fundacji. Do tych działań przyłączyła się również Gmina Radomyśl Wielki.
   
W sobotę 23 września, o godzinie 17.00, w radomyskim Gimnazjum odbędzie się panel naukowy z udziałem wykładowców Akademii Pedagogicznej w Krakowie oraz dyrektora Muzeum Regionalnego w Tarnowie, p. Adama Bartosza. Z kolei w niedzielę, w samym Podborzu odbędzie się główna część uroczystości – odsłonięcie Obelisku. Uroczystość zaszczyci swoim udziałem Ambasador Izraela w Polsce p. Dawid Peleg. Zaplanowano również wspólną modlitwę za zmarłych księdza rzymsko-katolickiego i rabina.
   
Ważną częścią projektu będzie wystawa okolicznościowa pt. „Żydzi w Polsce. Swoi czy obcy ?”. Wystawa została przygotowana przez Centrum Polsko–Niemieckie z Krakowa przy udziale Fundacji „Dom Anny Frank” z Amsterdamu i holenderskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Poświęcona jest dziejom i teraźniejszości Żydów w Polsce. Adresowana jest głównie do młodzieży i nauczycieli. Jej celem jest dostarczenie podstawowych informacji o historii i kulturze Żydów mieszkających w Polsce od tysiąca lat. Była dotąd prezentowana w kilkudziesięciu miastach Polski i Niemiec. Jej autorem jest dr Piotr Trojański z Krakowa. Do Radomyśla Wielkiego wystawa trafi z Wrocławia.
   
Ekspozycja będzie czynna w Gimnazjum Publicznym im. Jana Pawła II w Radomyślu Wielkim w dniach od 18 do 28 września 2007. Zapraszamy nauczycieli wraz z uczniami do jej odwiedzenia po wcześniejszym uzgodnieniu terminu wizyty w sekretariacie Szkoły  (tel. 014/68 19 698).

                                                                                                                                                                             (ap)

Harmonogram uroczystości związanych z odsłonięciem obelisku upamiętniającego bohaterską postawę mieszkańców Podborza w stosunku do narodu żydowskiego w czasie II wojny światowej .

22 września 2007 (sobota) - Gimnazjum Publiczne w Radomyślu Wielkim:

17.00 - panel naukowy z udziałem: pracowników naukowych z Instytutu Historii  Akademii Pedagogicznej w Krakowie, władz samorządowych, młodzieży, mieszkańców Gminy i zaproszonych gości,

- występ Teatru NN z Ośrodka Brama Grodzka z Lublina,

- część artystyczna przygotowana przez młodzież gimnazjalną i licealną - scenariusz opracowany przez koordynatora: mur - pierwsza odsłona - codzienność polsko - żydowska przed druga wojną światową; niewidoczne wcześniej w murze drzwi przenoszą widza w rzeczywistość wojny           i Zagłady (obecność dwóch światów, których wzajemne relacje ulegają przewartościowaniom    w obliczu wojny),

- zwiedzanie wystawy przygotowanej przez dr Piotra Trojańskiego z Akademii Pedagogicznej    w Krakowie, dotyczącej problematyki Holokaustu oraz prac plastycznych i literackich wykonanych przez uczniów Gimnazjum im. Jana Pawła II w Radomyślu Wielkim.

23 września 2007 (niedziela) - uroczystości pod pomnikiem w Podborzu:

16.00 - uroczyste odsłonięcie Obelisku z udziałem Ambasadora Izraela i władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

- modlitwy za zmarłych: rabin i ksiądz rzymsko-katolicki,

- okolicznościowe przemówienia zaproszonych gości;

część artystyczna:

- ponowny występ Teatru NN, młodzieży gimnazjalnej (według scenariusza w/w),

- rozstrzygnięcie konkursów: plastycznego i literackiego, wręczenie nagród,

- ekspozycja nagrodzonych prac.

Działania przygotowawcze i ich efektywność podczas uroczystości:

- opracowanie pozycji książkowej powiązanej tematycznie z planowaną uroczystością pt. ,,Bez grzechu zaniechania…”, pod red. dr Marii Przybyszewskiej (częściowo na podstawie materiałów zebranych przez młodzież gimnazjalną i licealną),

- wydanie i zredagowanie (dr Maria Przybyszewska) wspomnień Antoniego Balaryna, przyjaciela Żydów, świadka  zdarzeń związanych z Zagładą Żydów na terenie Gminy Radomyśl Wielki,

- prezentacja prac plastycznych i literackich wykonanych przez uczniów Gimnazjum im. Jana Pawła II w Radomyślu Wielkim

- konkurs literacki na: esej, reportaż, opowiadanie, wiersz, pod wiodącymi tytułami:

,,Ja z niższej rasy - karabin przy głowie”, ,,Życie moje i bliskich naprzeciw straceńców”.

Głównym aspektem uroczystości ma być Człowiek