Poniedziałek | 8.00 – 16.00 |
Wtorek | 7.30 – 15.30 |
Środa | 7.30 – 15.30 |
Czwartek | 7.30 – 15.30 |
Piątek | 7.30 – 15.30 |
Burmistrz
Radomyśla Wielkiego
przyjmuje interesantów
w poniedziałki
od 800 do 1600
Przejdź do strony głównej
oficjalny portal internetowy
Punkt Potwierdzający Profil Zaufany
Ochrona danych osobowych - RODO
Biuletyn Informacji Publicznej
Gminny Portal Mapowy
Gminny kalendarz imprez
Poniedziałek | 8.00 – 16.00 |
Wtorek | 7.30 – 15.30 |
Środa | 7.30 – 15.30 |
Czwartek | 7.30 – 15.30 |
Piątek | 7.30 – 15.30 |
Burmistrz
Radomyśla Wielkiego
przyjmuje interesantów
w poniedziałki
od 800 do 1600
W niedzielę 23 września 2007 roku odbyła się uroczystość upamiętniająca tragiczne wydarzenia z czasów II wojny światowej, jakie miały miejsce 23 kwietnia 1943 roku w Podborzu. W tym to dniu Niemcy w odwecie za ukrywanie rodziny żydowskiej spalili 23 gospodarstwa mieszkańców Podborza. Uroczystość miała za cel pokazanie, że nie tylko ludność żydowska była pokrzywdzona we wojnę, ale również cierpienia i straty były po stronie polskiej. Polacy nie byli antysemitami, tylko ludźmi wrażliwymi na nieszczęścia innych w tym przypadku Żydów. Z narażeniem własnego życia nieśli pomoc ludności żydowskiej, gdyż Polska była jedynym krajem okupowanym przez Niemców w którym za ukrywanie i pomoc Żydom groziła kara śmierci. Rodzina Dudków (Jan i Karolina) udzielili schronienia rodzinie żydowskiej Szymona Siekfrieta. Gestapo dowiedziało się o tym i w dniu 23 kwietnia 1943 roku dokonali najazdu na Podborze. Otoczyli część Podborza w której ukrywali się Żydzi, jednak szczęśliwym trafem rodziny Dudków nie było w domu a ukrywający się Żydzi zdołali uciec. Niemcy torturowali sąsiadów Państwa Dudków, aby Ci zdradzili miejsce pobytu Żydów, ale oni mino zadanego cierpienia (wybicie zębów, pogryzienie przez wilczura, moczenie w zimnej wodzie) nie zdradzili faktu i miejsca ukrywania się Żydów. Niemcy z zemsty spalili 23 zabudowania gospodarskie. Spłonęły domy mieszkalne, obory, stodoły, całe wyposażenie i odzież. Rodziny ze spalonych domów znalazły się w tragicznej sytuacji. Fakt ten przez długie lata ciążył negatywnie na życiu tych rodzin, które oprócz problemów materialnych musiały się zmagać z chorobami, które pojawiły się w tej grupie w zwiększonym natężeniu. Wydarzenie to odcisnęło piętno na mieszkańcach Podborza na całe życie. Często pojawiały się pomysły, aby to tragiczne wydarzenie w jakiś sposób upamiętnić. Pierwszym pomysłodawcą upamiętnienia tego wydarzenia był pamiętający go, jako małe dziecko Pan prof. medycyny Eugeniusz Miękoś z Łodzi a wniosek o realizację tego pomysłu przedstawił we wrześniu 2006 roku na forum Rady Miejskiej w Radomyślu Wielkim Pan Jan Miękoś (Przewodniczący Rady Miejskiej) były mieszkaniec Podborza. Rada Miejska w Radomyślu Wielkim pomysł zaakceptowała. Postanowiono, aby upamiętnienie wydarzeń w Podborzu z kwietnia 1943 roku miało formę obelisku – pomnika. Mieszkańcy Podborza zawiązali społeczny komitet budowy obelisku w składzie Bożena Jeż (przewodnicząca komitetu), Stanisław Gakan (sołtys), Stanisława Kozioł, Kazimierz Dudek (radny z Podborza), Mieczysław Litwin, Stanisław Weryński, Stanisław Kozioł, Kazimierz Walas, Stanisław Dubiel, Stanisław Leśniowski, Włodzimierz Midura, Ryszard Żala, Kazimierz Wrzesień, Grzegorz Jeż, Ryszard Lonczak, Jan Węgrzyn, Anna Oślizło. Całość miała koordynować, a szczególnie w zakresie dokumentacji historycznej i pozyskania środków finansowych na to przedsięwzięcie, Pani dr Maria Przybyszewska nauczycielka z Gimnazjum Publicznego im. Jana Pawła II z Radomyśla Wielkiego. Środki na sfinansowanie budowy obelisku i organizacje uroczystości uzyskano z Fundacji Żydowskiego Życia i Kultury im. Tada Taubego za pośrednictwem Fundacji im. Stefana Batorego z Warszawy oraz z budżetu Gminy Radomyśl Wielki i od sponsorów. Wsparcia w organizacji uroczystości odsłonięcia obelisku udzieliło również Stowarzyszenie ,,Nasza Gmina” z Dulczy Małej. Uroczystości związane z odsłonięciem obelisku zaplanowano na 22 i 23 września 2007 roku. W dniu 22 września odbył się w gimnazjum w Radomyślu Wielkim panel naukowy dotyczący problematyki żydowskiej na ziemiach polskich. W panelu naukowym wzięli udział; prof. dr hab. Kazimierz Karolczak dziekan Wydz. Humanistycznego Akademii Pedagogicznej z Krakowa, dr Łukasz Tomasz Sroka z Instytutu Historii Akademii Pedagogicznej z Krakowa, Janusz Kozioł z Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Pani dr Maria Przybyszewska, władze gminy Radomyśl Wielki na czele z burmistrzem Józefem Rybińskim oraz Janem Miękosiem Przewodniczącym Rady Miejskiej w Radomyślu Wielkim, mieszkańcy Radomyśla Wielkiego i Podborza w tym prof. Eugeniusz Miękoś oraz płk. W.P. Stanisław Litwin, nauczyciele i uczniowie gimnazjum. Panelowi naukowemu towarzyszyła wystawa dotycząca żydów i Holokaustu. Duży wkład w przygotowanie wystawy jaki i uroczystości wniósł Pan Adam Bartosz dyr. Muzeum Okręgowego z Tarnowie.
W dniu 23 września 2007 roku w Podborzu w pobliżu budynku pożarniczo-sportowego
odbyła się uroczystość odsłonięcia obelisku na którą przybyli znakomici zaproszeni goście; Ambasador Izraela w Polsce Dawid Peleg, Rabin Naczelny Galicji Edgar Glog, Wicewojewoda Podkarpacki Dariusz Iwaneczko, Posłanka na Sejm R.P. Krystyna Skowrońska, Radny Wojewódzkiego Sejmiku Podkarpackiego Leszek Deptuła, Wicestarosta Powiatu Mieleckiego Józef Smaczny, Przewodniczący Rady Powiatu Mieleckiego Marek Paprocki, Radni Rady Powiatu Mieleckiego z terenu gminy Radomyśl Wielki; Eugeniusz Ryba i Ryszard Majdański, ks. Dziekan Stanisław Niemiec ze Zgórska, pracownicy IPN z Rzeszowa na czele Ryszardem Ziobroniem, prof. dr hab. Kazimierz Karolczak dziekan Wydz. Humanistycznego Akademii Pedagogicznej z Krakowa, dr Łukasz Tomasz Sroka z Instytutu Historii Akademii Pedagogicznej z Krakowa, burmistrz Józef Rybiński wraz z zastępcą Stanisławem Lonczakiem, Przewodniczący Rady Miejskiej w Radomyślu Wielkim Jan Miękoś wraz z zastępcą Krzysztofem Kopaczem oraz Radni Rady Miejskiej w Radomyślu Wielkim i sołtysi, przedstawiciele Fundacji Życia Żydowskiego i Kultury im. Tada Laubego, przedstawiciele Fundacji im. Stefana Batorego, Jan Kolbusz Prezes oraz dr Andrzej Przybyszewski Dyrektor Stowarzyszenia ,,Nasza Gmina” z Dulczy Małej, Pani dr Maria Przybyszewska, liczni mieszkańcy Podborza aktualnie mieszkający w Podborzu w tym pamiętający wydarzenia z 23 kwietnia; Józef Pająk i Agnieszka Pieróg oraz mieszkający dawniej w Podborzu a pamiętający dawne tragiczne wydarzenia prof. medycyny Eugeniusz Miękoś z Łodzi oraz płk. W.P. Stanisław Litwin z Krakowa, mieszkańcy całej gminy Radomyśl Wielki.
Obecne były na uroczystości poczty sztandarowe szkół, straży pożarnej oraz NSZZ ,,Solidarność” Nauczycieli.
Uroczystość prowadził Krzysztof Urbański z Mielca. Przy wspaniałej pogodzie wszystkich zebranych przywitał burmistrz Józef Rybiński.
Następnie okolicznościowy referat na temat tragicznych wydarzeń z 23 kwietnia 1943 roku oraz sytuacji Żydów i Polaków w Podborzu podczas II wojny światowej wygłosiła dr Maria Przybyszewska.
Następnie odbyło się odsłonięcie obelisku, którego dokonali; Burmistrz Józef Rybiński, Ambasador Izraela Dawid Peleg, Wicewojewoda Dariusz Iwaneczko, Józef Pająk.
Po odsłonięciu obelisku rabin Gloga oraz ks. Stanisław Niemiec modli się wspólnie po czym ks. Niemiec w towarzystwie rabina dokonał poświecenia obelisku.
Muzycy odegrali na trąbkach utwór pt. ,,Cisza”.
W dalszej części uroczystości głos zabrali zaproszeni goście:
Ambasador Izraela w Polsce Dawid Peleg
Poseł Krystyna Skowrońska
Wicewojewoda Podkarpacki Dariusz Iwaneczko
Radny Wojewódzkiego Sejmiku Podkarpackiego Leszek Deptuła
Prof. Eugeniusz Miękoś
W części artystycznej wystąpili:
Artysta Teatru NN z Ośrodka Brama Grodzka z Lublina
oraz uczennice gimnazjum z Radomyśla Wielkiego.
Ostatnim punktem uroczystości było złożenie kwiatów pod obeliskiem przez zaproszonych gości.
Zaproszonym gościom, sponsorom, organizatorom podziękowali na zakończenie uroczystości; Bożena Jeż przewodniczącą Komitetu Organizacyjnego oraz Stanisław Gakan sołtys wsi Podborze.
Po zakończeniu uroczystości goście zaproszeni i mieszkańcy wpisywali się do pamiątkowej księgi.
Goście zaproszeni wraz częścią mieszkańców Podborza spotkali się na wspólnym posiłku w lokalu Casablanka, gdzie była okazja do dalszych okolicznościowych przemówień gości zaproszonych.
Ambasador Izraela Pan Dawid Peleg przed wyjazdem podziękował za serdeczne przyjęcie było zaskoczony wyjątkową atmosferą uroczystości, która przebiegała wg niego w duchu wzajemnego zrozumienia wspólnej tragicznej historii narodów; polskiego i żydowskiego. Jeszcze raz podziękował mieszkańcom Podborza za pomoc udzielną Żydom. Wyraził nadzieje, że będzie jeszcze okazja do dalszych spotkań w przyszłości z mieszkańcami i władzami gminy Radomyśl Wielki.